Η αλλαγή των διαπροσωπικών σχέσεων ασθενών με αγχώδεις διαταραχές και διαταραχές της διάθεσης προς τους άλλους ανθρώπους και τους/τις συντρόφους τους κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους.

Abstract

Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι ίσως το πιο κεντρικό και ερευνητικά ενεργό κομμάτι της Κοινωνικής Ψυχολογίας σήμερα, κατέχοντας παράλληλα εξίσου σημαντική θέση κι ως αντικείμενο μελέτης στο σύνολο των ανθρωπιστικών επιστημών. Συγχρόνως η σημασία της ψυχικής υγείας, η αλληλεξάρτηση της από την σωματική, καθώς και η επιβάρυνση που προκαλούν οι ψυχικές διαταραχές στις διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου, στάθηκε η αφορμή για την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος. Υπήρξαν ωστόσο κι άλλοι λόγοι που μας οδήγησαν σ’ αυτήν την επιλογή, όπως η εξοικείωση μας σε ανάλογη θεματολογία, την οποία αποκτήσαμε κατά την διάρκεια της φοίτησης μας στην σχολή, αλλά και το γεγονός ότι παρόμοια έρευνα δεν έχει μέχρι στιγμής εκπονηθεί σε πανελλαδικό και διεθνές επίπεδο. Ο σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι διττός: Πρώτον, η σύγκριση των διαπροσωπικών σχέσεων με τους άλλους ανθρώπους γενικά και με τον/ την σύντροφο, τόσο από την πλευρά του ασθενή όσο και του/της συντρόφου και δεύτερον, η διερεύνηση της πορείας/εξέλιξης των διαπροσωπικών σχέσεων των ασθενών, όπως την αξιολογούν οι ίδιοι, αλλά και οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας των υπηρεσιών στις οποίες προσέρχονται για βοήθεια. Η εργασία περιλαμβάνει επτά κεφάλαια και διαιρείται σε δύο μέρη, το θεωρητικό και το ερευνητικό. Στο θεωρητικό μέρος, η δομή της εργασίας έχει διαρθρωθεί με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να εισάγει τον αναγνώστη στο θέμα, αφού πρώτα αποκομίσει κάποιες γνώσεις γύρω από γενικές έννοιες και ορισμούς. Πιο συγκεκριμένα στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι γενικές αρχές της διαπροσωπικής επικοινωνίας, οι διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου με τους άλλους ανθρώπους γενικά αλλά και με τον/την σύντροφο του, η επικοινωνία (επιτυχημένη ή μη) και οι ρόλοι ανάμεσα στους συντρόφους. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρατίθεται αρχικά η γενική έννοια των αγχωδών διαταραχών και των διαταραχών διάθεσης και στη συνέχεια αναφέρεται η διάγνωση, συμπτωματολογία, κλινική εικόνα, καθώς και η θεραπευτική τους αντιμετώπιση. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται οι θεωρίες των διαπροσωπικών σχέσεων με έμφαση στη θεωρία του Διαπροσωπικού Οκταγώνου του Birtchnell. Γίνεται λόγος για την εμφάνιση και εξέλιξη των θεωριών των διαπροσωπικών σχέσεων, τη θεωρία του - 8 - διαπροσωπικού κύκλου, τη θεωρία του διαπροσωπικού οκταγώνου, την μεταξύ τους συσχέτιση και τα πλεονεκτήματα της θεωρίας του διαπροσωπικού οκταγώνου. Στο τέταρτο κεφάλαιο μέσα από μια σύντομη αναδρομή παρουσιάζονται οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ελλάδας, κατά το παρελθόν, γύρω από θέματα ψυχικής υγείας. Οι προσπάθειες αυτές, συνέβαλαν καθοριστικά στην μετατόπιση του κέντρου βάρους από την ιδρυματικού τύπου περίθαλψη στη κοινοτική φροντίδα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές. Στη συνέχεια παρατίθενται οι υπάρχουσες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, καθώς και η δομή και ο τρόπος οργάνωσης τους. Τέλος, επισημαίνεται η σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας στην ομάδα ψυχοκοινωνικής υγείας και τον ρόλο που κάθε ειδικός κατέχει στο εσωτερικό αυτής. Το δεύτερο μέρος της εργασίας αφορά την έρευνα. Στο πέμπτο κεφάλαιο καταγράφονται η ερευνητική μεθοδολογία, τα δημογραφικά στοιχεία του δείγματος, οι ερευνητικές υποθέσεις και τα στατιστικά κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση των δεδομένων. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναφέρονται στο έκτο κεφάλαιο, ενώ στο έβδομο και τελευταίο παραθέτονται τα σημαντικότερα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνα.