Μοριακή ταυτοποίηση απομονώσεων του βακτηρίου Dickeya spp. από πατάτα.

Abstract

Το Dickeya solani (δόκιμη ονομασία), είναι ένα αναδυόμενο, έντονα μολυσματικό παθογόνο βακτήριο, το οποίο προσβάλλει κυρίως φυτά πατάτας προκαλώντας τεράστιες απώλειες στην παραγωγή. Πρόκειται για αρκετά συγγενικό είδος με το βακτήριο Dickeya dianthicola (συν. Erwinia chrysanthemi, pv. dianthicola), το οποίο από το 1970 προκαλούσε προβλήματα σε καλλιέργειες πατάτας στην Ευρώπη. Μεταφέρεται κυρίως μέσω μολυσμένου πολλαπλασιαστικού υλικού «πατατόσπορο» και προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της ασθένειας «μελάνωση του λαιμού της πατάτας». Πολλές φορές συγχέεται με άλλα συγγενικά του είδη αλλά διαφοροποιείται από αυτά λόγω της έντονης μολυσματικότητας του ιδιαίτερα σε υψηλές θερμοκρασίες. Είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό σε σχέση με τα υπόλοιπα συγγενικά του είδη, εκτοπίζοντάς τα και επικρατώντας σαν το κύριο παθογόνο αίτιο στην καλλιέργεια. Σήμερα, τα νέα, πιο επιθετικά στελέχη του βακτηρίου έχουν εγκατασταθεί σε καλλιέργειες πατάτας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στο Ισραήλ, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα. Η εισαγωγή μολυσμένου με το βακτήριο πολλαπλασιαστικού υλικού, θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες στην παραγωγή πατάτας και στην Ελλάδα, αν αναλογιστούμε ότι το 80% του απαιτούμενου στη χώρα μας πατατόσπορου εισάγεται από τις χώρες όπου το βακτήριο δημιουργεί σημαντικά προβλήματα, σε συνδυασμό με το ότι οι ξηροθερμικές κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν είναι ιδανικές για την ανάπτυξη του παθογόνου. Κατά τα έτη 2009-2011, από προσβεβλημένα φυτά πατάτας, απομονώθηκαν στελέχη τα οποία σύμφωνα με προκαταρκτικές βιοχημικές δοκιμές που διεξήχθησαν στο εργαστήριο Βακτηριολογίας του Τ.Ε.Ι. Κρήτης, παρουσίασαν παρόμοιο φαινοτυπικό προφίλ με τα στελέχη του γένους Dickeya. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι ο έλεγχος της παθογένειας των στελεχών του βακτηρίου Dickeya spp., που απομονώθηκαν από προσβεβλημένα φυτά πατάτας, καθώς και η ταυτοποίησή τους, εφαρμόζοντας διάφορες τεχνικές μοριακής αποτύπωσης (rep-PCR, ΒΟΧ και ERIC-PCR ade-PCR, dnaX-PCR και 16S rDNA-PCR) και συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με στελέχη αναφοράς του παθογόνου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που διεξήχθησαν σε μοριακό επίπεδο και σε συνδυασμό με τα μορφολογικά και βιοχημικά χαρακτηριστικά αλλά και την παθογένεια των βακτηριακών στελεχών που απομονώθηκαν από προσβεβλημένους ιστούς πατάτας, προέκυψε ότι το παθογόνο αίτιο είναι ένα βακτήριο που ανήκει στην βιοποικιλία 3 (biovar 3) του Dickeya spp. (Dickeya solani) και πρόκειται για την πρώτη αναφορά του βακτηρίου αυτού, ως παθογόνο αίτιο της ασθένειας «μελάνωση του λαιμού της πατάτας» στην Ελλάδα.