Χαρτογράφηση των κοινωνικών υπηρεσιών για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών και παιδιών χωρίς την οικογένειά τους στην Ελλάδα.

Abstract

Εισαγωγή: Η παρούσα ερευνητική μελέτη ασχολείται με τη χαρτογράφηση και παρουσίαση των υπηρεσιών και των φορέων που αναλαμβάνουν την υπεράσπιση και τη φροντίδα των ασυνόδευτων παιδιών και παιδιών χωρίς την οικογένειά τους. Εν συνεχεία, στοχεύει, στη διερεύνηση του νομικού πλαισίου της χώρας μας που θεσπίζει τα δικαιώματα αλλά και τη νομική υποστήριξη που προβλέπει το κράτος για την ομάδα των ασυνόδευτων παιδιών και παιδιών χωρίς την οικογένειά τους στη χώρα μας. Επιπροσθέτως, διερευνά και παρουσιάζει τις υπηρεσίες που παρέχουν υπηρεσίες υποδοχής, φιλοξενίας και κοινωνικής ένταξης στην ευάλωτη ομάδα των ασυνόδευτων παιδιών. Τέλος, αναλύει και παρουσιάζει τον ρόλο του κοινωνικού λειτουργού και τις αρμοδιότητές του όσον αφορά τα ασυνόδευτα παιδιά στη χώρα μας. Μεθοδολογία: Η συγκεκριμένη έρευνα διεξήχθη κατά το ακαδημαϊκό εξάμηνο 2015-2016. Ως προς τον τύπο μεθοδολογίας επιλέχθηκε αυτή της ποιοτικής έρευνας, ενώ το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε για τη διεξαγωγή της έρευνας αυτής είναι η ημι-δομημένη συνέντευξη. Αναφορικά με το δείγμα αποτελούνταν από δεκαπέντε (15) υπηρεσίες και δομές που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με το φαινόμενο των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα. Αναλυτικά, οι φορείς που έλαβαν μέρος στην ερευνητική διαδικασία είναι οι εξής: Praksis, Γιατροί του Κόσμου, ΚΕΘΕΑ Mosaic, Ιατρική Παρέμβαση (MedIn), Μετάδραση, Κλίμακα, Χαμόγελο του Παιδιού, Ερυθρός Σταυρός, Υπηρεσία Διαχείρισης Αιτημάτων Αιτούντων Άσυλο και Ασυνόδευτων Παιδιών, Κέντρο Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο και Ασυνόδευτων Ανηλίκων Ανωγείων, Ξενώνας Εστία της Αποστολής, Save the Children, Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής, Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων, Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων. Αποτελέσματα: Συνοπτικά, τα αποτελέσματα της έρευνας αφορούν τα γενικά χαρακτηριστικά, τόσο νεοσύστατων όσο και παλαιότερων δομών στη χώρα μας, που ασχολούνται με τα ασυνόδευτα παιδιά. Κοινός τους σκοπός είναι να προασπίσουν τα δικαιώματα των παιδιών αυτών αλλά και να εξασφαλίσουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής για αυτά. Ακόμη, παρατηρούμε ότι η διοίκηση και η οργάνωση των δομών δεν διαφέρει και πολύ μεταξύ των οργανώσεων, αφού το σύστημα διοίκησής τους είναι παρεμφερές. Αποτελούνται από ένα συμβούλιο, δηλαδή, από τέσσερα έως εφτά άτομα με το κάθε άτομο να είναι υπεύθυνο σε κάποιο τομέα της οργάνωσης. Εν συνεχεία, βλέπουμε το ισχύον νομικό πλαίσιο που αφορά το προσφυγικό να είναι συγκεχυμένο και να διαφαίνεται μια γενίκευση αυτή την στιγμή στην Ελλάδα για τους πρόσφυγες και συγκεκριμένα για τα ασυνόδευτα παιδιά. Επιπροσθέτως, όσο αφορά τη συνεργασία μεταξύ των δομών, φαίνεται να υπάρχει μια καλή συνεργασία και μια κοινή προσπάθεια για την επίτευξη του κοινού σκοπού που έχουν οι οργανώσεις ενώ φαίνεται να υπάρχει και ένα είδους αλληλεξάρτηση. Ακόμη διακρίνουμε ότι υπάρχει μεγάλη σύγκλιση στις υπηρεσίες που παρέχουν οι δομές αυτές όπως τη φιλοξενία, τον ιματισμό, την κάλυψη τροφής, την εκπαίδευση, την ψυχολογική υποστήριξη και ενδυνάμωση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων των παιδιών αυτών. Τέλος, υπάρχουν και οι κοινές προτάσεις των δομών αυτών, για τη βελτίωση και για την καλύτερη περάτωση των υπηρεσιών που προσφέρουν. Αναφέρονται στην καλύτερη εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού, τη δημιουργία μιας άρχουσας δομής που να μπορεί να αριθμεί και εν συνεχεία να διανέμει τα ασυνόδευτα ανήλικα στις κατάλληλες υπηρεσίες αλλά και εν γένει της καλύτερης λειτουργίας του προνοιακού συστήματος στην Ελλάδα. Συμπεράσματα: Το γενικότερο συμπέρασμα της έρευνας αυτής αναδεικνύει το πρόβλημα της έλλειψης οργάνωσης των ελληνικών υπηρεσιών που ασχολούνται με τα ασυνόδευτα παιδιά και παιδιά χωρίς την οικογένειά τους. Η ισχύουσα νομοθεσία είναι ελλιπής και γενικευμένη όσο αφορά το προσφυγικό, υπάρχει δυσαναλογία οργανώσεων και χρηστών που δύναται να απευθυνθούν στις δομές αυτές (οι οργανώσεις είναι λιγότερες σε σχέση με όσες χρειάζονται πραγματικά στην Ελλάδα) αλλά και έλλειψη προσωπικού και κυρίως μεταφραστών. Επίσης, το υπάρχον προσωπικό δεν είναι κατάλληλα καταρτισμένο. Τέλος, χαρακτηριστική είναι η χρονοβόρα διαδικασία και η γραφειοκρατία που επικρατεί στο θέμα της καταγραφής, της ένταξης σε κέντρα φιλοξενίας, αλλά και της επανένωσης των παιδιών με τις οικογένειές τους. Κατά συνέπεια παρατηρείται μια αδυναμία της χώρας μας να διαχειριστεί πλήρως το ζήτημα των ασυνόδευτων παιδιών που εισέρχονται σε αυτήν.

Introduction: This research project deals with mapping and presentation of services and institutions responsible for the defense and care of unaccompanied children and children without family. It then aims at exploring our country's legal framework establishing the rights and legal support provided by the State for the group of unaccompanied children and children without their families in our country. In addition, it explores and presents the services they provide concierge services, hospitality and social inclusion in vulnerable group of unaccompanied children. Finally, analyzes and presents the role of social worker and responsibilities regarding unaccompanied children in our country. Methodology: This survey was conducted during the academic semester 2015-2016. As to the methodology chosen this type of qualitative research and the tool used for the conduct of this research is the semi-structured interview. Regarding the sample consisted of fifteen (15) services and structures that directly or indirectly deal with the phenomenon of unaccompanied minors in Greece. Specifically, the players who took part in the research process are as follows: Praksis, MDM, KETHEA Mosaic, Medical Intervention (MedIn), Metadrasi, Scale, Smile Children, Red Cross, Management Requests Asylum Seekers and Unaccompanied Children Service Center hospitality Asylum Seekers and Unaccompanied Minors Anogia Hostel Home Mission, Save the Children, Aliens Division of Attica, Child Care Association, Ecumenical Refugee program. Results: In summary, the results of research on general characteristics, the newly created and older structures in our country, dealing with unaccompanied children. Their common purpose is to defend the rights of these children, but also ensure a better quality of life for them. Moreover, we observe that the administration and organization structures are not much different between the organizations, since their management system is similar. They consist of a board, that is, from four to seven people with each person responsible to a certain sector of the organization. Next, we see the current legal framework for refugee be confusing and suggest a generalization of this moment in Greece for refugees and in particular for unaccompanied children. Furthermore, as regards cooperation between the structures, there seems to be a good partnership and a joint effort to achieve the common objective are organizations while there seems to be a kind of interdependence. Even discern that there is great convergence in the services provided by such structures as the hospitality, clothing, food cover, education, psychological support and empowerment and skills development of these children. Finally, there are joint proposals of these structures to improve and better completion of the services offered. They refer to the best education and training of staff, create a ruling structure that can be numbered and then distribute unaccompanied minors to the appropriate services and generally better functioning of the welfare system in Greece. Conclusions: The overall conclusion of this study highlights the problem of the lack of organization of the Greek agencies dealing with unaccompanied children and children without family. The current legislation is incomplete and generalized regarding refugee, there is imbalance organizations and users can turn on these structures (organizations are fewer than those really needed in Greece) and lack of staff, particularly translators. Also, the existing staff is not properly trained. Finally, characteristic is the time-consuming process and the bureaucracy that exists on the issue of registration of membership in shelters, and the reunification of children with their families. Consequently there is a weakness of our country to fully manage the issue of unaccompanied children who enter into it.